Openbaar vervoer

Rol van de federale staat

De federale staat heeft het toezicht op de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) en op basis daarvan oefent de FOD Mobiliteit en Vervoer haar bevoegdheden uit voor de verwezenlijking van het openbaar spoorvervoer op het nationale grondgebied.

Die taken van openbare dienstverlening zijn voor de NMBS bij wet vastgelegd terwijl de relaties tussen deze openbare onderneming en de staat in een beheerscontract worden bepaald. Dat beheerscontract stelt vast hoe de taken van de NMBS concreet moeten worden ingevuld voor meerdere jaren. Het geeft de taken van openbare dienst die de NMBS daadwerkelijk zal vervullen precies aan en ook de financiële middelen die de staat haar ter beschikking stelt voor de uitvoering ervan.

De uitwerking van het beheerscontract is het resultaat van onderhandelingen. Het lopende beheerscontract (2008-2012) zal weldra worden vervangen door dat voor 2013-2025.

Acties en initiatieven

In het kader van het beheerscontract tussen de staat en de vennootschappen van de NMBS-groep is over de acties op het vlak van het openbaar vervoer onderhandeld en zijn ze opgestart en uitgevoerd dankzij de financiële middelen die door de federale staat ter beschikking worden gesteld. Die acties en initiatieven van de openbare diensten betreffen met name:

de vaststelling van de prijzen voor het openbaar vervoer, met inbegrip van de prijzen van de schoolabonnementen, de prijsverminderingen voor bejaarden, de meest behoeftige gebruikers en personen met een beperkte mobiliteit;
de kosteloosheid van het spoorvervoer tussen de woonplaats en het werk evenals op het MIVB-net op basis van een gemengde treinkaart;
de real-time-informatieverspreiding over de treindienst via een gerichte sms-dienst en via de website van de NMBS;
de promotie van het vervoer per trein via één promotieactie per jaar verbonden aan een thema of een bijzonder evenement. Met dergelijke acties wil men een nieuw cliënteel aantrekken voor de spoormodus;
het toekennen van een gratis Go Pass voor jongeren op hun 16e verjaardag via het maandelijks voeren van een mailingactie die aan alle jongeren is gericht en die een bon bevat die recht geeft op een gratis Go Pass;
de intermodaliteit met de fiets om het gebruik aan te moedigen zowel voor vrijetijdsverplaatsingen als voor het beroepsmatige of schoolvervoer;
de terbeschikkingstelling van huurfietsen op bepaalde stopplaatsen en het fietsenvervoer per trein voor korte afstanden;
de dienstverlening aan minder mobiele reizigers en de aanpassing van de NMBS-website aan de behoeften van slechtzienden;
de terbeschikkingstelling van specifieke uitrustingen voor PBM’s en voor slechtzienden en slechthorenden;
het overleg met de verschillende organisaties en verenigingen die zich bezighouden met de reizigersproblemen;
het verzamelen en het sorteren van afval in de stations.

De acties en initiatieven binnen het openbaar vervoer zijn slechts doeltreffend als ze een zekere duur en regelmaat hebben en steeds gericht zijn.

Voordelen en subsidies

Om te garanderen dat het openbaar vervoer toegankelijk is voor een breed publiek, bestaat er een reeks voordelen die worden toegekend aan meerdere categorieën begunstigden bovenop de subsidies die aan de NMBS worden toegekend om de taken van openbare dienstverlening uit te voeren. De informatie wordt verstrekt op de website van de NMBS.

De volgende categorieën personen kunnen gratis met de NMBS reizen onder zeer precieze voorwaarden:

begeleide kinderen jonger dan 6 jaar;
kinderen jonger dan 12 jaar die een verminderingskaart voor grote gezinnen hebben (enkel in tweede klasse);
werknemers van ondernemingen die een overeenkomst met de NMBS hebben en die 80 % van de prijs van het treinticket ten laste nemen; de overheden betalen de resterende 20 %;
journalisten (tweede klasse).

Naast de jaarlijkse exploitatietoelage ontvangen de NMBS, de MIVB en de andere openbaarvervoermaatschappijen bedragen ter compensatie voor de diensten die ze uitvoeren, met name:

de compensatie voor de kosteloosheid van de reizen in het kader van het woon-werkverkeer;
de compensatie voor de kosteloosheid van de gemengde treinkaarten;
de compensatie van het inkomstenverlies voor de reizigers met een OMNIO-statuut;
een passagiersvergoeding met betrekking tot de bouw en de exploitatie van de spoorweginfrastructuur die de luchthaven Brussel-Nationaal met de middenberm van de E19-snelweg verbindt, overeenkomstig de wet van 30 april 2007 houdende dringende spoorwegbepalingen;
de compensatie voor het bedrag dat de NMBS moet betalen aan de nv Northern Diabolo voor de reizigers die gratis met de trein mogen reizen;
de compensatie voor het aanbod van de gewone binnenlandse en grensoverschrijdende reizigerstreinen;
de compensatie voor de tariefverminderingen van toepassing op het binnenlands reizigersvervoer en het kosteloos vervoer van categorieën van begunstigden wegens sociale, patriottische, professionele en Europese redenen;
de compensatie voor alle verminderingen of het kosteloos vervoer van toepassing op het binnenlands reizigersvervoer, opgelegd door de staat.

Statistieken

Behalve bij onbeschikbaarheid van de historiekgegevens verzamelt en verstrekt de NMBS jaarlijks en zelfs maandelijks informatie in de vorm statistische reeksen om inlichten te geven over verschillende gegevens. De bekendmaking ervan in het jaarverslag stemt overeen met het ondernemingsbeleid.

Die gegevens hebben met name betrekking op:

de evolutie van het reizigersverkeer in trein-km, reizigers en reizigers-km per verkeerstype (binnenlands, binnenlandse HST en grensoverschrijdend), in gemiddeld aantal treinen per dag en per verbinding, per verkeerstype;
de evolutie van de verkoop van de verschillende vervoersbewijzen;
het aantal reizigers dat rechtstaand moet reizen per verbinding;
de volledige resultaten van de tellingen van ingestapte reizigers, per station en stopplaats;
het aantal en de identificatie (bij wijziging) van de bediende stopplaatsen voor reizigers, uitgesplitst in functie van het stopplaatstype;
de gedetailleerde inventaris van het rollend materieel dat wordt aangewend voor de opdrachten van openbare dienst;
de gemiddelde commerciële snelheid in het reizigersvervoer, per verkeerstype;
de statistieken inzake regelmaat.

Contact

FOD Mobiliteit en Vervoer
Directie Mobiliteit
Tel: +32 (0) 2 277 38 79
Mail: DirMobSec@mobilit.fgov.be

U bent hier